U okviru IPA projekta "Istoricizam u Bačkoj – saradnja u kulturi i promocija turizma u regiji" (HUSRB/1903/33/0040) prekogranične saradnje Gradskog muzeja Subotica i Muzeja “Ištvan Tir” iz Baje, osim promene dva prozora, radionice za mlade, naučne konferencije, izložbe itd, montirana je i nova rasveta u prostoru ove izložbe o istoricizmu.

U okviru IPA projekat prekogranične saradnje Gradskog muzeja Subotica i Muzeja “Ištvan Tir” iz Baja, pod nazivom Istoricizam u Bačkoj – saradnja u kulturi i promocija turizma u regiji (HUSRB/1903/33/0040), osim radionica za mlade, konferencije, izložbe itd, promenjena su i dva dotrajala prozora zgrade muzeja i to pod nadzorom stručnjaka Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenike Subotica, mgr Gordane Prčić Vujnović.

ISTORICIZAM U BAČKOJ

Konferencije
9. i 10. decembar 2021.
Gradski muzej Subotica
Subotica

Prva konferencija, 9.12.2021.

U saradnji Gradskog muzeja Subotica i Muzeja „Ištvan Tir” iz Baje, u okviru IPA  prekograničnog programa Mađarska–Srbija Istoricizam u Bačkoj (HUSRB/1903/33/0040), Gradski muzej Subotica je 9. decembra 2021, u svojim prostorijama, priredio međunarodnu naučnu konferenciju pod nazivom ISTORICIZAM U JAVNIM ZBIRKAMA I NJEGOVA MUZEALIZACIJA. Među sedamnaest predavača su bili stručnjaci iz oblasti muzeologije, kao i zaštite nepokretnih kulturnih dobara iz Srbije i Mađarske – iz bajskog muzeja, Zita N. Kovač, istoričarka umetnosti, i Kelemen Kothenc, etnolog; iz Muzeja grada Novog Sada Ljiljana Lazić istoričarka umetnosti; iz zrenjaninskog Narodnog muzeja Dejan Vorgić, istoričar umetnosti; iz subotičkkog muzeja Ljubica Vuković Dulić i dr Olga K. Ninkov istoričarke umetnosti. Tokom skupa je održano i nekoliko onile predavanja: Nore Korde istoričarke, Č. Reke Andraši i Evelin Pap arheologa, te Diane Radvanji i Miomira Milića, istoričara umetnosti. Nakon predavanja je usledila šetnja gradom i razgledanje nekih od brojnih primera arhitekture istoricizma u Subotici, a gosti-predavači su bili arhitekta, monograf opusa Ferenca Rajla, Gordana Prčić Vujnović. te bibliotekar i istoričar knnjiževnosti, Dora Hičik. Goste pozdravili Aniko Baba Mihajlović, v.d. direktorica Gradskog muzeja Subotica i Zita N. Kovač, direktorica Muzeja „Ištvan Tir“ u Baji.  Naučni skup je prvog dana otvorila dr Olga K. Ninkov, stručni koordinator projekta, a saradnik-moderator je bila Ljubica Vuković Dulić. Tokom predavanja je bio obezbeđen simultani prevod. Tekstovi dva naučna skupa će objedinjeno biti publikovani u zborniku radova.

Prateći program konferencije je foto-izložba na temu istoricizma u Subotici, koja može da se poseti i nakon konferencije tokom decembra i januara. Dizajn ove kamerne izložbe je izradio grafički dizajner Čaba Lalić, dok je većinu fotografija snimila Svetlana Kolović, a autori koncepcije i tekstova su Žužana Korhec Pap i Ljubica Vuković Dulić, Olga K. Ninkov.

(Fotografije konferencije u Galeriji)

Druga konferencija, 10.12.2021.

U saradnji Gradskog muzeja Subotica i Muzeja „Ištvan Tir” iz Baje, u okviru IPA  prekograničnog programa Mađarska–Srbija Istoricizam u Bačkoj (HUSRB/1903/33/0040), Gradski muzej Subotica je 10. decembra 2021, u svojim prostorijama, priredio međunarodnu naučnu konferenciju sa temom ARHITEKTURA I ZAŠTITA KULTURNIH DOBARA ISTORICIZMA. Goste pozdravili Aniko Baba Mihajlović, v.d. direktorica Gradskog muzeja Subotica i dr Žužana Korhec Pap, slikar–restaurator, a saradnik-moderator je bila Ljubica Vuković Dulić. Među predavačima su bili stručnjaci iz zaštite nepokretnih kulturnih dobara iz Srbije i Mađarske – Dr Bogdan Janjušević, istoričar umetnosti Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin, Mr Gordana Prčić Vujnović, arhitekta i MA Neda Džamić, istoričar umetnosti Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica, dr Borbala Fabian, istoričar, dr Žužana Korhec Pap slikar–restaurator Gradskog muzeja Subotica; dr Silvester Terdik, istoričar umetnosti Muzeja primenjene umetnosti u Budimpešti, Adel Lakatoš, istoričar Kaločkog nadbiskupijskog arhiva. Na kraju naučnog skupa je predstavljen kratak film o subotičkoj arhitekturi u stilu neogotike, uz prisustvo autora filma, učenika Srednje muzičke škole u Subotici – Katarine Ivanković Radaković, Mirele Vereš i Maria Bošnjak, te njihovih mentora, profesorice Tinde Tselios i profesora Marijana Kujundžića, uz muzičku saradnju na orguljama Ivane Mačković.  Tokom predavanja je bio obezbeđen simultani prevod. Tekstovi dva naučnog skupa će objedinjeno biti publikovani u zborniku radova.

Prateći program konferencije je foto-izložba na temu istoricizma u Subotici, koja može da se poseti i nakon konferencije tokom decembra i januara. Ddizaj ove kamerne izložbe je izradio grafički dizajner Čaba Lalić, dok je većinu fotografija snimila Svetlana Kolović, a autori koncepcije i tekstova su Žužana Korhec Pap i Ljubica Vuković Dulić, Olga K. Ninkov.

(Fotografije konferencije u Galeriji)

Programi i apstrakti

Mesto: Gradski muzej Subotica
Trg sinagoge 3, 24000 Subotica, Srbija

Stručni koordinator: Olga K. Ninkov

Organizatori: Mihájlovity Anikó, Olga K. Ninkov, Korhecz Papp Zsuzsanna, Ljubica Vuković Dulić

Tehnička podrška: Lality Csaba

Simultani prevod: Mácsai Tibor

Fotograf: Kolović Svetlana

Saradnici: Bajári Eszter, Bába Rózsa, Aleksandar Cvijin, Franciskovity Laura, Hicsik Dóra, Horváth Eleonóra, Horváth Ferenc, Kajdocsi Lovász Gabriella, Sonja Korponaić, Branka Pavlov, Mirjana Rodić, Tóth Alex

Urednik: Kajdocsi Lovász Gabriella

Prevod apstrakta: Kristina Vlahović

Dizajn: Lality Csaba

U saradnji Gradskog muzeja Subotica i Muzeja „Ištvan Tir” iz Baje, u sklopu IPA prekograničnog programa
Mađarska–Srbija Istoricizam u Bačkoj (HUSRB/1903/33/0040) Gradski muzej Subotica priređuje konferencije 9. i 10. decembra 2021., čiji programi i apstrakti su ovde priloženi. Tokom predavanja je obezbeđen simultani prevod.
Prateći program konferencije je foto izložba. Ulaz je besplatan.

ISTORICIZAM U JAVNIM ZBIRKAMA I NJEGOVA MUZEALIZACIJA

9. decembar 2021.

10.30–10.45 Registracija
10.45–11.00 Pozdravna reč i otvaranje naučnog skupa: Aniko Mihajlović, v.d. direktorica Gradskog muzeja
Subotica, Zita N. Kovač, direktorica Muzeja „Ištvan Tir” u Baji i dr Olga K. Ninkov, stručni
koordinator projekta
Moderatori naučnog skupa: dr Gabrijela Lovas Kajdoči, urednik zbornika konferencije i dr Olga
K. Ninkov
11.00–14.00 Predavanja
11.00–11.15 Zita N. Kovač, istoričar umetnosti, viši kustos Muzeja „Ištvan Tir” u Baji

Istorističko ili moderno? Tragovi istoricizma u Baji

11.15–11.30 Ljiljana Lazić, istoričar umetnosti, muzejski savetnik Muzeja grada Novog Sada

Zaostavština dekoraterske radionice Mihalja Blaškoviča Batorija u zbirci Muzeja grada Novog
Sada

11.30–11.45 Ljubica Vuković Dulić, istoričar umetnosti, viši kustos Gradskog muzeja Subotica
Fotografija kao izvor istraživanja odevanja u doba istoricizma u Subotici

11.45–12.00 Kelemen Kotenc, etnolog, muzejski savetnik Muzeja „Ištvan Tir” u Baji

Dinastija cipelara „Kattarinka” iz Baje

12.00–12.15 Nora Korde, istoričar, muzeolog Muzeja „Ištvan Tir” u Baji

Proslava Milenijuma 1896. u Baji i subotičke paralele

12.15–12.30 Pauza za kafu

12.30–12.45 Reka Č. Andraši i Evelin Pap, arheolozi, muzeolozi Muzeja „Ištvan Tir” u Baji

Predlošci istoricizma. Arheološka istraživanja poznog srednjeg i ranog novog veka u centru Baje

12.45–13.00 Diana Radvanji, istoričar umetnosti, muzeolog, šef odeljenja Zbirke keramike i stakla Muzeja primenjene umetnosti u Budimpešti

Neorenesansne Žolnai keramičke peći iz zbirke Muzeja primenjene umetnosti u Budimpešti i
subotičke Gradske kuće

13.00–13.15 Dejan Vorgić, istoričar umetnosti, kustos Narodnog muzeja Zrenjanin

Proizvodi Kompanije „Udova Jakova Gutmana i sinovi” u fondu Narodnog muzeja u Zrenjaninu
i subotički primer

13.15–13.30 dr Olga K. Ninkov, istoričar umetnosti, muzejski savetnik Gradskog muzeja Subotica

Zeleni čovek i Zavidna glava – prilog istraživanju ikonografije istoricizma u Subotici

13.30–13.45 Miomir Milić, istoričar umetnosti, Beograd–Subotica

O projektu „Izolda – subotička neogotika kao modna inspiracija”

13.45–14.00 Diskusija i završna reč
15.00 Prateći program: Šetnja gradom stazama istoricizma. Okupljanje ispred Gradskog muzeja Subotica.

ZAOSTAVŠTINA DEKORATERSKE RADIONICE MIHALJA BLAŠKOVIČA BATORIJA U ZBIRCI MUZEJA GRADA NOVOG SADA

Ljiljana LAZIĆ, istoričarka umetnosti, muzejska savetnica

lazicljiljans@gmail.com
Muzej grada Novog Sada, Novi Sad

U Muzeju grada Novog Sada nalazi se jedinstvena zaostavština koja je pripadala novosadskom slikaru Pavlu Ružički, a jedan njen deo potiče iz radionice Mihalja Blaškovića, poznatog subotičkog slikara-dekoratera s kraja 19. veka. Njihova međusobna veza još nije utvrđena i ne znamo na koji je način Ružička preuzeo predloške za izradu zidnog slikarstva. Kolekcija se sastoji od nekoliko stotina crteža, skica, šablona i grafika koje su činile inventar i sredstvo za rad u ateljeima dvojice umetnika koji su ostavili značajan trag u oblasti dekorativnog slikarstva na području Bačke. Najvredniji deo kolekcije čini oko 140 kartona s kaširanim, ručno crtanim i kolorisanim predlošcima za ornamentalno ukrašavanje crkvenih enterijera. Tu je, zatim, prisutno 64 predloška sa biblijskim i istorijskim figuralnim kompozicijama, korišćenih takođe za potrebe ukrašavanja hramova. Konačno, najinteresantniji deo zaostavštine su litografije-kulise za izradu papirnog teatra koje su slikari rado koristili pri izradi zidnih kompozicija u enterijerima profanih objekata.

O PROJEKTU „IZOLDA – SUBOTIČKA NEOGOTIKA KAO MODNA INSPIRACIJA”

Miomir MILIĆ, istoričar umetnosti

miomirmilich@gmail.com
Beograd–Subotica

Izložba fotografija „Izolda – Neogotika kao inspiracija” nastala je kao ideja da se široj javnosti skrene pažnja na neogotičko nasleđe u Subotici. Arhitektura Subotice se, van krugova nauke, uglavnom pominje u kontekstu Secesije, te je kompletan neogotički opus u Subotici, uglavnom zapostavljan. Vođen idejom da arhitektura može da inspiriše modu i da određeni elementi na odeći oponašaju arhitektonske forme izražene kroz materijale, vezove i krojeve, pravio sam paralele između radova tri subotička dizajenra – Nine Rajak, Marka Marosiuka, Tamare Santrač, sa arhitekturom neogotike i kroz modnu fotografiju, njihove radove smeštao u kontekst savreme Izolde – heroine tragične ljubavne priče koja je obeležila period Romantizma, kada se neogotika kao arhitektonski stil i razvila.

ZELENI ČOVEK I ZAVIDNA GLAVA – PRILOG ISTRAŽIVANJU IKONOGRAFIJE ISTORICIZMA U SUBOTICI

dr Olga K. NINKOV, istoričarka umetnosti, muzejski savetnik

olga.k.ninkov@gmail.com
Gradski muzej Subotica, Subotica

Rad po prvi put obraća pažnju na dva tipična antropomorfna ikonografska motiva arhitekture i primenjene umetnosti istoricizma Subotici, motiv „Zelenog čoveka” ili ti lisnate glave, kao i „Zavidne glave”. Zeleni čovek se, kao motiv ili simbol, javlja od antike tokom više istorijskih epoha u raznim varijantama širom sveta, najčešće u Britaniji, Francuskoj, Nemačkoj i Italiji, uglavnom od 11. do 16. veka.
Muško lice koje je okruženo lišćem ili je napravljeno od njega, najčešće se javlja u drvetu ili kamenu u srednjovekovnoj sakralnoj arhitekturi, a obično se tumači kao simbol ponovnog rađanja ili ciklusa rasta. Motiv, koji je u velikoj meri nestao tokom neoklasicističkog perioda i industrijske revolucije 18. i 19. veka, postao ponovo popularan tokom preporoda gotike i zanatstva u Britaniji 19. veka, da bi se potom širio integrisan u istoricizam. Drugi motiv, Zavidna glava ili lice u grimasi, je motiv sa apotropejskom funkcijom i takođe dugom tradicijom. Javlja se na određenim mestima u arhitekturi, npr. iznad glavnog ulaza i po tradiciji treba da odvrati nesreću i zlo. Cilj našeg rada je da ukažemo na konkretne subotičke primere – kao npr. Najamna kuća Josipa Piukovića (Matka Vukovića 4), Porodična kuća Petra Dulića (Trg žrtava fašizma 9), Porodična kuća Titusa Mačkovića (Braće Radića 4), Najamna palata Lazara Mamužića – i integrišemo ih u širi kontekst, kao i da ukažemo na dalji život motiva u subotičkoj secesiji.

PROIZVODI KOMPANIJE „UDOVA JAKOVA GUTMANA I SINOVI” U FONDU NARODNOG MUZEJA U ZRENJANINU I SUBOTIČKI PRIMER

Dejan VORGIĆ, istoričar umetnosti, kustos

dejanborkic@gmail.com
Narodni muzej Zrenjanin, Zrenjanin

Kompanija „Udovica Jakova Gutmana i sinovi” je osnovana 1896. godine u Velikom Bečkereku kao fabrika cementne robe i veštačkog kamena. Prvobitno je proizvodila gipsane odlivke za fasade, ukrasne pločice, klikere, brusne ploče i druge artefakte na bazi cementa i betona. Tokom prve decenije 20. veka, kompanija je za svoje proizvode nagrađivana na izložbama u Bečkereku, Vršcu i Pančevu. U međuratnom periodu fabrika je prerasla u moderno preduzeće sa više od 40 zaposlenih. Tokom Drugog svetskog rata kompanija je opljačkana, devastirana i degradirana. Posle rata i nacionalizacije, fabrika je svedena na malu zanatsku radionicu, koja je radila sve do sredine sedamdesetih godina XX
veka. Na ostacima fabrike kustoskinja zrenjaninskog Narodnog muzeja Vukica Popović je tokom terenskih radova u proleće 1968. godine prikupila neiskorišćene gipsane odlivke koji su nekada bili namenjeni ukrašavanju gradskih fasada. Ovi odlivci su potom ukrašavali zidne niše hodnika Muzeja početkom sedamdesetih godina. Poslednjih godina raste interesovanje kustosa Zbirke primenjene umetnosti za Gutmanovu fabriku i njene proizvode. Deo zatečenog materijala i predmeta iz fabrike je inventarisan i publikovan. Najnovija istraživanja dovela su kustosa Narodnog muzeja Zrenjanin i do palate Mora Silašija u Subotici, gde su pronađene i identifikovane pločice sa motivima identičnim onima
proizvedenim u bečkerečkoj fabrici.

FOTOGRAFIJA KAO IZVOR ZA ISTRAŽIVANJE ODEVANJA U DOBA ISTORICIZMA U SUBOTICI

Ljubica VUKOVIĆ DULIĆ, istoričarka umetnosti, viši kustos

ljubvukovic@gmail.com
Gradski muzej Subotica, Subotica

Rad istražuje i sagledava mogućnost rekonstrukcije odevanja u doba istoricizma u Subotici na osnovu izbora fotografija subotičkih fotografa iz zbirki Gradskog muzeja Subotica. U radu se fotografija uzima kao konkretan istorijski izvor, čijim se posmatranjem i analizom može doći do konkretnih zaključaka vezanih za temu istraživanja. Naglasak rada je na uočavanju transformacija kroz koje moda odevanja prolazi tokom druge polovine 19. veka, a u odnosu na prethodno i buduće razdoblje. Analizom portretnih fotografija te njihovim poređenjem sa onovremenim stranim modnim časopisima, ali i likovnim delima kao što su portreti, ukazaće se na dublje promene stila koje su se manifestovale u krojnim oblicima i proporcijama, te koji su u konačnici formirali oblik i značenje ženske, muške ali i dečije odeće. Modni detalji kao što su mufovi, rukavice, suncobrani, lepeze, šeširi, cipele i nakit pratili su transormacije stila. Analizom portretnih fotografija, nastalih u subotičkim ateljeima, moguće je pratiti i način oblikovanja ženske kose u specifične frizure, te ih je kao takve moguće porediti i odrediti im mesto u odnosu na ženske frizure iz stranih modnih časopisa druge polovine 19. veka.

ARHITEKTURA I ZAŠTITA KULTURNIH DOBARA ISTORICIZMA

10. decembar 2021.

10.30–10.45 Registracija
10.45–11.00 Pozdravna reč i otvaranje naučnog skupa: Aniko Mihajlović, v.d. direktorica Gradskog muzeja Subotica i dr Žužana Pap Korhec, slikar–restaurator

Moderatori naučnog skupa: Ljubica Vuković Dulić i dr Žužana Pap Korhec, članovi projektnog tima

11.00–13.10 Predavanja

11.00–11.15 dr Bogdan Janjušević, istoričar umetnosti, konzervator Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin

Istoricizam u arhitekturi Sombora

11.15–11.30 mr Gordana Prčić Vujnović, arhitekta, konzervator savetnik Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Subotici

Istoricizam subotičkog arhitekte Titusa Mačkovića

11.30–11.45 Neda Džamić MA, istoričar umetnosti, konzervator Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika u Subotici

Najamne palate u Subotici u periodu istoricizma

11.45.–12.00 dr Borbala Fabian, istoričar, Južno-regionalni istraživački centar, Segedin

Javna rasveta gasnim lampama u gradovima Bačke u periodu istoricizma

12.00–12.15 Pauza za kafu

12.15–12.30 dr Žužana Korhec Pap, slikar–restaurator, muzejski savetnik Gradskog muzeja Subotica

Restauracija vitraža Edea Kracmana

12.30–12. 45 dr Silvester Terdik, istoričar umetnosti, muzejski savetnik Muzeja primenjene umetnosti u Budimpešti

Veza između Firme „Retai i Benedek” iz Budimpešte i srpske pravoslavne crkve

12.45– 13.00 Adel Lakatoš, istoričar Kaločkog nadbiskupijskog arhiva

Izgradnja crkava u stilu neogotike u Bačkoj. Prikaz Crkve Svete Ane u Kelebiji, crkava Svetog
Đorđa i Svetog Roka u Subotici na osnovu arhivskih dokumenata

13.00–13.10 Diskusija i završna reč

13.10–13.25 Prateći program: Arhitektura neogotike u Subotici – kratki film učenika Srednje muzičke
škole u Subotici – Katarine Ivanković Radaković, Mirele Vereš i Maria Bošnjaka, uz
mentorstvo profesorice istorije Tinde Tselios i profesora sociologije Marijana Kujundžića;
muzički saradnik na orguljama: Ivana Mačković.

NAJAMNE PALATE U SUBOTICI U PERIODU ISTORICIZMA

Neda DŽAMIĆ, MA, istoričar umetnosti, konzervator

neda.dzamic@gmail.com

Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika, Subotica

U radu se analizira istorijat arhitekture najamnih palata (stambene i poslovne namene) u Subotici koji obuhvata period istoricizma. Poslednje dve decenije 19. veka i sam početak 20. veka, smatraju se dobom velikog prosperiteta grada koji je, među ostalima, omogućila i izgradnja železničke pruge 1869. godine, kada je Subotica povezana sa Segedinom. Tada započinje ubrzana urbanizacija grada i izgradnja monumentalnih profanih građevina privatne i javne namene. Poseban pečat izgradnji grada daju najamne palate koje danas predstavljaju važan segment arhitektonskog nasleđa. U okviru rada biće sačinjen pregled nekih od najznačajnijih palata ovog perioda kao što su: Najamne palate Mate Vojnića mlađeg, Jovana Dimitrijvića, Adolfa Halbrora, Samka Manojlovića, Mihalja Prokeša, Lazara Mamužića, Lajoša Vermeša, Karla Lihtnekerta, Petra Radišića, Luke Aradskog i drugih, a koje se nalaze u okviru zaštićenog gradskog jezgra. Akcenat će biti stavljen na njihov istorijat i arhitektonsko-stilske karakteristike.

ISTORICIZAM U ARHITEKTURI SOMBORA

dr Bogdan JANJUŠEVIĆ, istoričar umetnosti, konzervator

argonautns@gmail.com
Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin

Istoricizam u arhitekturi 19. veka predstavlja način građenja imitiranjem istorijskih stilova ili stvaranjem novih kreacija, primenom tradicionalnih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, koje je teško sresti u razdobljima nastanka i razvoja raznih stilova.
Sombor je u periodu dominacije istoricizma bio jedan od najrazvijenijih gradova u Vojvodini, s obzirom da je od 1749. posedovao status Slobodnog kraljevskog grada, a od 1786. postaje sedište Bačke, a već 1802. i sjedinjene Bač-Bodroške županije. U to vreme se u gradu podiže značajan broj stambeno-poslovnih palata, porodičnih kuća, reprezentativnih javnih objekata poput školskih zgrada (Preparandija, Gimnazija i dr.), a radi se dogradnja i rekonstrukcija županijske zgrade po projektu čuvenog Đule Partoša. Među poznatim arhitektima koji su ostavili traga u Somboru sreće se i ime Vladimira Nikolića.
Od sakralnih objekata gradi se rimokatolička crkva Sv. Stefana. Period istoricizma u Somboru ostavio je veoma značajno graditeljsko nasleđe i kao i u većem delu Bačke trajao je od sredine 19. do prvih decenija 20. veka.

ISTORICIZAM SUBOTIČKOG ARHITEKTE TITUSA MAČKOVIĆA

Mr Gordana PRČIĆ VUJNOVIĆ, arhitekta, konzervator savetnik

gocapv@gmail.com
Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika, Subotica

Ekonomski i kulturni prosperitet Subotice manifestuje se kroz veliki poduhvat gradogradnje koji je obeležio poslednje dve decenije 19. veka stvorivši grad po evropskim merilima u duhu istoricizma. Dugo zapostavljana i neadekvtano vrednovana arhitektura istorijskih stilova (neorenesansa, neobarok, neogtika) definisala je urbani lik i karakter grada.
Ključna ličnost za arhitektonsku i urbanističku transformaciju Subotice bio je lokalni arhitekta Titus Mačković. Studirao je u Cirihu kao učenik Gottfried Sempera, najvažnijeg teoretičara istoricizma, zatim u Ahenu i Beču. Bio je kompleksan gradograditelj, pored projektovanja, bavio se proizvodnjom opeke, izvođenjem građevinskih radova, teorijskim radom i borbom za svoje ideale. Mada se tokom duge karijere i brojnih projekata raznih tipova građevina, oprobao u svim aktuelnim stilskim pravcima istoricizma i secesije, neorenesansa je njemu svojstvena. Prihvatao je novine, nove konstrukcije, nove materijale. Poštujući proporcije, izdigao se iznad ustaljenih šablona većine, uveo je dinamiku objekata, izvukao van ravni fasada stubove, tremove, terase i erkere, pokrenuo je zid, akcentovao ugao, sproveo je
sintezu umetnosti, skulpturu na fasadi i simboliku.

RADIONICA ZA MLADE U MUZEJU NA TEMU ODEVANJA

Upoznavanje sa izvorima za proučavanje istorije odevanja druge polovine XIX veka u Subotici i šire, kao i pokušaj rekonstrukcije pojedinih modnih detalja po uzoru na primere iz tadašnjih modnih listova bila je tema radionice održane 1. decembra 2021. u Gradskom muzeju Subotica, a u kojoj su učestvovale učenice III i IV razreda, obrazovnog profila Modelar odeće, Hemijsko-tehnološke škole iz Subotice. Pod mentorstvom prof. Kate Suknović i prof. Ane Žigmanov Vuković, učenice će se tokom narednog perioda u okviru dodatne nastave iz predmeta Modelovanje odeće, Praktična nastava, Estetsko oblikovanje i Dizajn odeće, upoznati sa metodom izrade krojnih listova za izradu pojedinih elemenata ženskih odevnih predmeta sa kraja XIX veka, kao što su delovi haljine (rukavi, kragne, suknje). Na ovoj radionici izrađivani su dekorativni elementi ženske odeće od satena, čipke, perli i traka rađenih su po uzoru na predloške iz modnih časopisa sa kraja XIX. veka.

Radionica je održana oviru IPA projekat prekogranične saradnje Gradskog muzeja Subotica i Muzeja “Ištvan Tir” u Baji, pod nazivom Istoricizam u Bačkoj – saradnja u kulturi i promocija turizma u regiji (HUSRB/1903/33/0040), a koordinator ovog dela projekta je Ljubica Vuković Dulić, viši kustos istoričar umetnosti.

(Više fotografija u galeriji)